Leiderschap is overal
Volgens het woordenboek is leiderschap ‘een proces waarbij een individu een groep van individuen beïnvloedt om een bepaald doel te bereiken’. Er wordt met geen woord gerept over de positie die iemand bekleedt. Het gaat erom dat degene die leiderschap toont, invloed heeft op wat anderen doen en bereiken.
Dit wordt door de anderen ook zo ervaren en erkend. Degene die leiderschap toont, wil een bepaald doel bereiken en beïnvloedt anderen om mee te werken aan dat doel. Dat kan heel goed onbewust gebeuren. ‘Met die procesverbetering maken we een mooie efficiencyslag.
Als jullie elkaar als collega’s helpen, verloopt de implementatie sneller en beter. Willen jullie dat doen?’ Daarom denken wij dat leiderschap in alle lagen van organisaties aanwezig is. Overal vindt interactie tussen mensen plaats en overal kan invloed worden uitgeoefend of impact worden gerealiseerd. Maar hoe doe je dat eigenlijk?
Competenties afwisselen met warmte
Het artikel “Connect, then lead” in Harvard Business Review (Cuddy et al, 2013) gaat over het realiseren van impact. De auteurs stellen dat veel managers het belangrijk vinden dat anderen ontzag voor hen hebben. Ze zetten in op angst en gaan ervan uit dat ze in een later stadium geleidelijk een sfeer van vertrouwen kunnen opbouwen.
Onderzoek heeft het tegenovergestelde aangetoond. Managers die inzetten op angst, worden zelden ervaren als goede leiders. Ook als ze daarna geleidelijk overgaan naar een zachtere benadering. Wie anderen wil beïnvloeden, kan beter beginnen met warmte. Voordat mensen bepalen wat ze van je boodschap vinden, bepalen ze wat ze van jou vinden.
Zelfs een klein non-verbaal teken, zoals een glimlach, kan al genoeg zijn om te laten merken dat je aandacht voor iemand hebt. Dit leidt tot vertrouwen. Mensen voelen zich vrij om nieuwe ideeën voor te stellen. Warmte verbindt.
Toch kom je er niet met warmte alleen. Je moet vakinhoudelijk wel de nodige autoriteit hebben. Volgens de auteurs van het artikel kun je excelleren in het realiseren van impact door competenties af te wisselen met warmte. Door samen te werken. Door je teamleden erkenning te geven voor hun bijdrage.
Door bewust je best te doen om anderen echt te begrijpen. Zo ontstaat er al snel vertrouwen. Daardoor zijn mensen bereid om naar andere standpunten te luisteren en zelfs een andere koers te varen.
Geen vertrouwen, geen impact
Het tegenovergestelde is ook waar. Zonder een vertrouwensbasis wordt het lastig om impact te realiseren en een doel te bereiken. Medewerkers voeren de ideeën van het management uit omdat het moet. Er is geen draagvlak om op een duurzame manier als team naar het gestelde doel toe te werken. Niets van dat mooie ´samen de schouders eronder´. Uiteindelijk wordt het gat tussen strategisch, tactisch en operationeel personeel steeds groter. Dit leidt tot een disfunctionele organisatie.
Ook in managementteams is vertrouwen cruciaal in het realiseren van impact. Ongeacht onze functie zijn we allemaal mens. Uit onderzoek blijkt dat vertrouwen ertoe leidt dat informatie wordt gedeeld. Vertrouwen zorgt voor openheid bij positieve en negatieve ontwikkelingen binnen de organisatie. Het draagt bij aan een coöperatieve onderlinge houding.
Hoe werkt dat in de praktijk?
Zolang het abstract blijft in een goed leesbaar artikel, is dit alles relatief eenvoudig te volgen. In de praktijk hebben onze opdrachtgevers te maken met veranderingen in de markt, geplande reorganisaties, vernieuwingen op het gebied van automatisering en informatievoorziening, en nog veel meer.
Ze staan voor vragen als: hoe zorg ik dan voor warmte, ongeacht mijn functie? Hoe creëer ik een vertrouwde omgeving ondanks lastige keuzes? En hoe realiseer ik daarmee impact? Het zijn vragen waar geen eenduidig antwoord op te geven is. Alleen door onze opdrachtgevers echt te leren kennen, kunnen we samen met hen naar een goed antwoord zoeken. We doen niets liever. Want ook wij willen bouwen aan vertrouwen. Dat begint met interactie in een gesprek. Zullen we een afspraak maken?
.jpg)